Misschien heeft u de afgelopen tijd ook wel gelezen over de opkomst van ‘zilvervisjes’ in huishoudens. Het betreft hier niet een nieuw lid van de karperfamilie maar insecten die zich voeden met papier. Ze houden zich bij voorkeur op in uw boeken, of in het geval van het Gemeentearchief, in onbetaalbare archiefstukken.

Papier-, zilver-, ovenvisje

De verschillen tussen het papiervisje, zilvervisje en het ovenvisje zijn niet groot. En als er insecten uw boeken of het behang aan het opeten zijn zal het u waarschijnlijk ook weinig uitmaken hoe lang of kort hun staartharen zijn- als ze maar ophouden schade te berokkenen. Ovenvisjes komen eigenlijk nauwelijks voor en zilvervisjes alleen op vochtige plaatsen. Papiervisjes kunnen echter in alle delen van een woning gedijen. In vrijwel elke woning komen kleine aantallen zilvervisjes voor.

Cellulose en zetmeel

De overeenkomsten tussen de visjes zijn dat ze hun voedsel halen uit zetmeel. Dat zetmeel halen ze vooral uit papier, wat ze vinden in boeken en kranten. Ze eten tevens lijm en cellulose wat ook in (oude) boeken voorradig is. De beestjes zijn lichtschuw en daarom vooral ’s nachts actief. Een boekenkast is dus een favoriete plek, omdat er voldoende voedsel en weinig licht is, net zoals achter het behang.

Depots

Ook het Gemeentearchief Schiedam heeft met schadelijke insecten te maken, waaronder zilvervisjes. Omdat de meeste van onze stukken uniek zijn (en daarom onbetaalbaar) is ‘beheer en behoud’ één van onze prioriteiten. Om bijvoorbeeld zilvervisjes tegen te gaan worden de insecten gevangen met behulp van speciale lijmvallen. Verder worden er geen stukken in de depots geplaatst zonder dat ze eerst grondig zijn schoongemaakt en nagekeken.

Wat wij doen

De temperatuur van 16 tot 18 graden Celsius en de luchtvochtigheid van 50-55 % Rv in de depots is de perfecte leefomstandigheid voor papier. Voor zilvervisjes, en andere insecten waar we op moeten letten zoals luizen, kevers, torren, motten en kakkerlakken, is de temperatuur echter bijna onmogelijk om in te (over)leven. De visjes kunnen dus alleen maar van buitenaf in het archief komen, via verontreinigde dozen of stukken. Aangezien ze overal voorkomen, kunnen we alleen maar alert blijven en de schade beperken.

Bij u thuis

Natuurlijk kunt u bij u thuis niet dezelfde contante temperaturen handhaven als in onze depots, maar u kunt wel het nodige doen om de insecten tegen te gaan. Een droge atmosfeer scheppen is heel belangrijk, want daarin kunnen de zilvervisjes zich nauwelijks handhaven. Dus kunt u het beste zoveel mogelijk luchten bij droog weer en bij koude en vochtige omstandigheden de woning droogstoken. Meer bestrijding is in het algemeen gesproken niet nodig.