Het is deze maand exact een halve eeuw geleden dat de eerste gastarbeiders uit Turkije in Schiedam arriveerden. De stad was een ‘populaire’ bestemming: er kwamen al Turkse gastarbeiders voor Nederland en Turkije een wervingsverdrag inzake gastarbeid sloten.

Turkse gastarbeiders van Wilton-Fijenoord in hun woonbarak in de Botlek. Beeldnummer: 38976

De eerste Turken in Schiedam werkten bij de Vereenigde Glasfabrieken en werden gehuisvest op een woonboot in de Buitenhaven. Het Gemeentearchief Schiedam heeft de laatste jaren materiaal verzameld van Turkse migranten, en deze interessante geschiedenis. Bij deze collectie is een voorlopige inventaris (of ‘toegang’ in archiefterminologie) gemaakt. 

De collectie bevat uiteenlopend materiaal: veel foto's, gedichten, een grammofoonplaat, paspoorten, circulaires aan de gastarbeiders, enzovoort. Een voorbeeld van zo'n circulaire is een ‘wat te doen bij ziekte’-instructie (De oplossing is: opbellen en zeggen ‘ik ben ziek’.) Het ligt in de planning om ook scans van de beschreven stukken in de toegang op te nemen.

Veel gastarbeiders bleven in Schiedam wonen, om economische redenen maar ook omdat ze een verhouding kregen met een Nederlandse. In het kader van 400 jaar economische betrekkingen tussen Nederland en Turkije schreef Sevgi Gülen vorig jaar een boekje over Turks-Nederlandse stellen: Askta – In de liefde. Het Gemeentearchief werkte hier op verschillende manieren aan mee, net zoals een boekje over Turkse gastarbeiders in Schiedam uit 2003.