Een tweet over het omzetten van cassettebandjes naar MP3 leidde tot een artikel in het Algemeen Dagblad over de treinramp uit 1976...

Hier worden wrakstukken van het treinongeluk met een grote NS-kraan verwijderd. (beeldnr. 09378)

Op 4 mei 1976 vindt er een groot treinongeluk plaats op de spoorlijn Schiedam-Hoek van Holland ter hoogte van de Henri Polakstraat. Hierbij waren 24 doden en 22 gewonden te betreuren. Het archief van de Gemeentepolitie Schiedam bevat veel informatie over deze ramp. Door de privacygevoelige aard zijn deze archiefstukken niet openbaar. Één van de overlevenden van het ongeluk, mevrouw Mak, vroeg en kreeg toestemming aan de gemeentearchivaris om deze stukken in te zien.

Bij deze, nog niet eerder opgevraagde, stukken over de treinramp zijn ondermeer geluidssporen op cassettebandjes. Omdat magnetische sporen nogal kunnen slijten, hebben we de cassettes overgezet naar een digitaal MP3 bestand.

Zoals velen wel weten, is het Gemeentearchief Schiedam actief op de Sociale Media, waaronder Twitter. Onderstaande 'tweet': 

was aanleiding voor Marjolein Hendriks, journaliste van het Algemeen Dagblad, om contact met ons op te nemen. Dit leidde tot onderstaand artikel.

Artikel uit het Algemeen Dagblad (van 17 januari 2013)

Overlevende ramp 1976: 'Geluidsopname beangstigend'

Julia Mak duikt archief in om treinongeluk te kunnen verwerken

door Marjolein Hendriks

SCHIEDAM- Julia Mak (57) overleefde in 1976 een van de ergste treinrampen uit de Nederlandse geschiedenis, waarbij 24 mensen omkwamen. Maar ze kan zich er niets van herinneren. Tot in het politiearchief een geluidsdocument opdook, waarop precies te beluisteren valt wat er gebeurde. Gisteren herbeleefde ze de heftigste gebeurtenis uit haar leven, waar ze niets meer van wist.

Een breekbaar stemmetje klinkt uit de cd-speler. Het is Julia Mak, 20 jaar oud, die vanuit haar ziekenhuisbed antwoord geeft op vragen over de treinramp. Zachtjes vertelt ze een onbekende - vermoedelijk een politieagent - wat haar is overkomen.

Dat ze in de trein is gestapt en eigenlijk niet meer weet hoe ze uiteindelijk in dit ziekenhuis is beland.

Naast de cd-speler zit diezelfde Julia Mak. Ze is inmiddels geen 20 meer, maar een vrouw van 57. De Schiedamse is verbijsterd. ,,Ik herinner me niets van dit gesprek... Bizar.''

Julia was die vierde mei 1976 op weg naar haar bijbaantje bij een bouwbedrijf in Maassluis, toen een internationale trein naar München botste op de stoptrein uit Rotterdam. De machinist van de sprinter had een rood sein genegeerd. De reizigers van de eerste coupé, waarin Julia zich bevond, werden geplet tussen de banken. Er vielen 24 doden, vijf zwaargewonden en tientallen lichtgewonden.

Julia raakte zwaargewond. Haar rechterbeen was verbrijzeld, haar linkerbeen en -arm gebroken en haar ribben waren gescheurd. Maar herinneringen waren er niet. Niet van het ongeluk, niet van de weken erna. Nadat ze uit een coma ontwaakte in het ziekenhuis, was elk beeld van het drama uit haar geheugen verdwenen. ,,Misschien kwam het door de traumatische ervaring of door mijn hersenschudding, maar het leek alsof de verhalen niet over mij gingen.''

Wat wel bleef, was de pijn. Het tekende haar leven: vorig jaar onderging ze haar twintigste operatie. En ook mentaal waren er littekens. ,,Als ik een sirene hoorde, kromp ik ineen. Die paniekaanvallen zijn eigenlijk pas kortgeleden gestopt. De gebeurtenis heeft een enorme impact op mijn leven gehad, en heeft dat nog steeds. Het maakt me daarom kwaad dat het ongeluk in de vergetelheid is geraakt.'' En juist om die reden loopt Julia al een tijdje rond met het idee om een boek over de treinramp van Schiedam te schrijven. Het bracht haar naar het Schiedamse gemeentearchief, waar nog geluidsopnames van de gewraakte dag bleken te liggen - zonder dat ooit nog iemand er naar had omgekeken. Gisteren luisterde ze ernaar, samen met een aantal lotgenoten. Ze hoorde zichzelf praten, woorden die ze zich niet meer herinnerde. Maar ze luisterde ook naar opnamen van de verkeerscentrale. ,,Het klonk heel amateuristisch en chaotisch,'' zegt Julia. ,,Eén zin werd steeds herhaald: 'De machinist van de D-trein gaat uit zijn bol'. Over het ongeluk zelf werd nauwelijks gepraat. Kennelijk was de omvang van de ramp toen nog niet duidelijk.''

Chaotisch of niet: meer dan ooit kwamen de herinneringen 37 jaar na dato weer boven bij de slachtoffers van toen. Plotseling zagen ze alles wat werd verdrongen, weer voor zich. Ook Simon van Wieren (69), die net als Julia naar de tapes mocht luisteren. Hij zat destijds in de tweede coupé en probeerde tevergeefs een zwaargewonde man uit het wrak te bevrijden. ,,Die beelden blijven voor altijd op mijn netvlies. Toch heb ik pas een paar weken geleden aan mijn dochter verteld dat ik daarbij was.''

De verwachte tranen bleven weg. ,,Het is een overlevingsmechanisme'', denkt Julia. ,,Het is lastig om iets te verwerken wat je je niet meer kunt herinneren. Het was beangstigend om mezelf over het ongeluk te horen vertellen op die geluidsopnamen. Maar door het plaatje compleet te krijgen, hoop ik dat ik het voor mezelf kan afsluiten.''

Update

Julia Mak zoekt overlevenden en nabestaanden van de treinramp i.v.m. onderzoek voor haar boek. Reacties kunt u e-mailen naar treinrampschiedam@gmail.com