Archivaris Frederieke Verheijen heeft een week meegeholpen met het redden van de collectie van het in Keulen ingestorte archief. De medewerkster van het Gemeentearchief Schiedam was zeer onder de indruk van de organisatie en de voortgang. Vanwege het succes gaat ze spoedig terug naar Duitsland om de werkzaamheden te hervatten.

Een reportage van Frederieke Verheijen

"De grote bos bloemen staat ter nagedachtenis aan de twee omgekomen jongens midden in de lege ruimte op een muur. Aan de ene kant de metrobouwput van 44 meter diep, aan de andere kant het uitgegraven terrein waar enkele maanden geleden het archief van Keulen stond. Er is nog een klein stukje van het depot in de kelder met kromgebogen metalen archiefstellingen zichtbaar."

"De archiefstukken die nu in grote bakken naar boven worden gehaald zijn nat en vol zand en gruis. Ze worden met water voorzichtig schoongespoten en in plastic folie verpakt om daarna gevriesdroogd te worden."

"Gelukkig is het grootste deel droog uit de puinhoop gekomen, opgeslagen in verhuisdozen staan er nog 10.000 documenten op verwerking te wachten. Het moeilijkste zijn de samengeperste fragmenten ofwel snippers en proppen papier uit verschillende eeuwen. Na het schoonmaken krijgen ze een eerste ruwe beschrijving. Als een archeoloog zoek je fragmenten bij elkaar, op papiersoort en ouderdom, op typografie of handschrift. Alles komt voorbij, fragmenten van plattegronden, bouwtekeningen, foto’s, affiches, brieven, muziekschriften, enzovoorts."

"Vochtig materiaal wordt vóór verwerking gedroogd en stukken met schimmel worden in folie verpakt en elders schoongemaakt. Het uitgangspunt is dat er niets wordt weggegooid in dit stadium. De lijsten met beschrijvingen worden in een database ingevoerd. Uiteindelijk ontstaat dan het beeld wat er over gebleven is van het 28 kilometer grote archief. Het eerste bericht dat het archief van Keulen als verloren moet worden beschouwd is gelukkig onjuist."

"Later komt de lastige vraag naar de kosten van en de keuze voor restauratie. Intussen werken archivarissen, restauratoren en andere vrijwilligers uit binnen- en buitenland intensief samen om zoveel mogelijk van dit internationaal belangrijke archief te behouden. Het was zeer de moeite waard daar een bijdrage aan te leveren."