Eén van de topstukken die het Gemeentearchief Schiedam in bewaart heeft is de incunabel van Liduina, Vita alme virginis Lijdwine geschreven door Johannes (Jan) Brugman. In dit boek beschrijft Brugman Liduina's erbarmelijke leven met passie. Het exemplaar is een druk uit 1498 geïllustreerd met houtsneden. Dit voor Schiedam zo belangrijke werk is nu via onze webstek voor iedereen in te zien!

Liduina

Wie Liduina was hoeven we waarschijnlijk niet meer uit te leggen. Zij werd meer dan zes eeuwen geleden, in 1380 geboren. Als jong meisje kwam ze bij het schaatsen ongelukkig ten val, waarbij ze een rib brak. Deze genas niet, waardoor haar pijn verergerde en ze bedlegerig werd. De ene ontsteking volgde op de andere. Dit lijden verdroeg ze 38 jaren lang, terwijl ze bijna niets at. Ze had visioenen en extases. Omdat ze niet klaagde, haar geloof alleen maar sterker werd en ze veel aandacht gaf aan andere armen en zwakken zagen veel mensen haar als voorbeeld.

Wiegendruk

De incunabel van Liduina behoort tot de oudste gedrukte boeken in Nederland. (Een incunabel of "wiegendruk" is een vóór 1 januari 1501 in Europa gedrukt boek, blad papier of prent). Het boek over het leven Liduina is in Schiedam gedrukt door Otger Nachtegael. De term 'wiegendruk' verwijst naar de periode waarin de typografie nog in de kinderschoenen stond. Zo was het vak van zetter tot boekhandelaar nog niet gespecialiseerd (één persoon was verantwoordelijk voor het hele proces) en waren er nog geen standaard lettertypen ontwikkeld.

Oorsprong

De incunabel is afkomstig uit het archief van de Oud-Katholieke Gemeente ‘Sint Jan de Doper’. Het met houtsneden geïllustreerde werk zou het eerste in Schiedam gedrukte boekwerk zijn, een feestuitgave ter gelegenheid van het mislukken van een aanslag van de Hoeken op de stad in 1489. Het weerstaan van de aanslag werd toegeschreven aan de bescherming van St. Liduina. De bedoeling was een verkoop van de boeken op gang te brengen "ter verwerving van fondsen om Liduina's canonisatie (heiligverklaring) in Rome te kunnen bepleiten".