10-02-2010 — 

Cornelis van der Marel heeft het Gemeentearchief Schiedam een interessant familiearchief geschonken. De aanwinst bestaat onder andere uit: twee trouwboekjes, een jaarboekje van de CHU uit 1963-1964, vijf foto’s en een bewijs van geboorteaangifte. Op één van de foto’s staan de overgrootouders van Cornelis van der Marel, het Kethelse echtpaar Arij van der Marel (1841-1920) en Trijntje de Haas (1840-1920) in Delflandse klederdracht. Voor het Gemeentearchief Schiedam een bijzonder leuke foto, omdat weinig van dergelijke foto’s in de collectie aanwezig zijn.

Een echtpaar in Delflandse klederdracht. (Beeldnummer  34069)

Bij klederdracht denkt men vaak aan de Zeeuwse eilanden en vissersplaatsen als Scheveningen, Katwijk en Urk. Toch kwam klederdracht ook in deze regio voor. Zo kenden Vlaardingen en Maassluis hun eigen type dracht, maar ook daarbuiten droegen mensen klederdracht.

Regionale klederdracht

In onze regio kwam Delflandse klederdracht voor, een naam afgeleid van het Hoogheemraadschap Delfland waar men werkte en woonde. Vooral vrouwen van boeren en tuinders kleedden zich eind 19de eeuw in klederdracht. Door de steeds grotere wordende invloed van de omliggende steden, de verstedelijking en veranderingen op agrarisch gebied begon de klederdracht begin 20ste eeuw te verdwijnen.

Wat zegt klederdracht?

Ondanks dat klederdracht per streek verschillend kan zijn, valt er altijd iets te herleiden. Zo kan men vaak zien tot welke geloofsgemeenschap en tot welke klasse men behoort. Niet alleen de soort kleding vertelt dit, maar ook de hoeveelheid en de kwaliteit van de sieraden. Op de foto draagt Trijntje de Haas een korte kap, de ‘kleinburgerdracht’. Vooral de middenstand droeg deze, in tegenstelling tot de lange kap van de welgestelden. Een onderzoek via SchiedamGen leert dat Arij van der Marel van beroep timmerman was en inderdaad tot de middenstand behoorde. De oorijzers aan de kap van Trijntje de Haas laten zien dat het een speciale gelegenheid was op het moment dat zij zich lieten fotograferen. De kap zonder oorijzers was de dagelijkse dracht.

Haar man Arij draagt een das en in zijn binnenzak zit een horloge. Dit geeft opnieuw het bijzondere fotomoment aan. Dat Arij zijn pet ophield is opmerkelijk. Uit eerbied ging de pet alleen af tijdens het maaltijdgebed, en wanneer de dominee of priester langskwam. Er zijn weinig foto’s bekend waar mannen in hun goede goed met de pet op poseren voor de foto.

Meer weten over klederdracht? Het Gemeentearchief heeft enkele boeken over klederdracht in de collectie. Deze zijn gratis in te zien in de studiezaal.